In de hedendaagse maatschappij neemt het economisch eigendom een steeds prominentere plaats in. Dit komt ook duidelijk naar voren bij de meeste vormen van werknemersparticipatie, waarbij enkel het economisch eigendom van aandelen wordt overgedragen, terwijl het juridische eigendom bij de STAK blijft. Voordat men zijn of haar economische eigendom overdraagt, is het wellicht handig om een duidelijk begrip te hebben van wat dit precies behelst. Al deze inzichten en meer worden uitgebreid behandeld in dit informatieve artikel!
Wat is economisch eigendom?
Het economisch eigendom verwijst naar de rechten en belangen die een persoon heeft met betrekking tot een goed, zelfs als de juridische eigendomstitel nog niet is overgedragen. Met andere woorden, het is het recht op de voordelen van een eigendom, zonder daadwerkelijk de formele eigenaar te zijn. Dit concept speelt een centrale rol in diverse sectoren, zoals vastgoed, financiën en, niet te vergeten, werknemersparticipatie. Bij aandelen blijft de juridische eigenaar nog steeds eigenaar van het aandeel, stem en vergaderrecht. De economische eigenaar verkrijgt alle voordelen, zoals waardestijgingen en dividend.
Wat is het verschil tussen juridisch en economisch eigendom?
Het onderscheid tussen juridisch en economisch eigendom is van essentieel belang. Juridisch eigendom verwijst naar de formele registratie van eigendom, vastgelegd in officiële documenten en registers. Degene die het juridische eigendom heeft is dus de daadwerkelijke eigenaar. Aan de andere kant impliceert het economische eigendom het genot en de voordelen die gepaard gaan met het eigendom. Degene met het economische eigendom, mag het goed dus gebruiken en genieten van de vruchten.
Waarom economische eigendomsoverdracht?
De overdracht van economisch eigendom vindt plaats om verschillende redenen. Het stelt partijen in staat om alvast gebruik te maken van de voordelen van eigendom, zoals inkomsten of waardevermeerdering, terwijl de juridische formaliteiten nog in behandeling zijn. Dit kan handig zijn bij complexe transacties waarin de overdracht van eigendomstitels meer tijd vergt. Daarnaast kan het bij medewerkersparticipatie van belang zijn om het stemrecht te scheiden van de vruchten van de aandelen. Door alleen de certificaten op aandelen over te dragen, waarmee alleen het economische eigendom wordt overgedragen, bewerkstelligt men deze scheiding.
Hoe draag ik economisch eigendom over?
Economisch eigendom kan worden overgedragen door middel van contractuele overeenkomsten en afspraken tussen partijen. Deze afspraken definiëren de rechten en verantwoordelijkheden met betrekking tot het goed in kwestie. In tegenstelling tot de juridische overdracht van aandelen betekent dit dat je niet langs een notaris hoeft, daarom is het zo makkelijk en goedkoop. Het is van groot belang dat dergelijke overdrachten zorgvuldig worden vastgelegd en juridisch worden bekrachtigd om toekomstige geschillen te voorkomen. Er zijn 3 vereisten om (economisch) eigendom rechtsgeldig over te dragen:
- Geldige titel: dit is de rechtsgrond van de overdracht. Denk bijvoorbeeld aan een koop- of schenkingsovereenkomst.
- Beschikkingsbevoegdheid: degene die het goed overdraagt moet wel bevoegd zijn om over dit goed te beschikken, bijvoorbeeld door eigenaar te zijn of om opdracht te hebben van de eigenaar om het goed over te dragen.
- Levering: is de handeling die wordt verricht om het goed over te dragen. Hier zitten geen hele hoge eisen aan, het hoeft niet fysiek overgedragen te worden.
Hoe vrij ben je in het overdragen van economisch eigendom?
Het economisch eigendom is niet formeel verankerd in de wet. Het kan dus ook niet strikt als traditioneel 'eigendom' worden beschouwd. Dit concept, een later gevormde constructie, heeft als doel eigendom te ontkoppelen van het genot en de opbrengsten die ermee gepaard gaan. Het biedt daarmee een opmerkelijke mate van vrijheid, waarin je zelf de regels mag opstellen in de overeenkomst. Of je nu kiest om het economisch eigendom slechts gedeeltelijk of tot een bepaalde hoogte over te dragen, de ruimte voor maatwerk is volledig aanwezig. In dit opzicht is het economisch eigendom vrij van rigide beperkingen en open voor individuele invulling.
Wat zijn de fiscale gevolgen van het overdragen van economisch eigendom?
Ondanks dat degene met het economische eigendom niet wordt gezien als de daadwerkelijke eigenaar, acht het fiscaal recht dit voor het merendeel wel. De economische eigenaar zal een groot deel (of zelfs alle) belastingverplichtingen met betrekking tot het economische eigendom moeten dragen, terwijl de juridische eigenaar een overeenkomstige korting ontvangt, omdat zijn eigendom lager wordt gewaardeerd. Omdat het eigendom economisch wordt gesplitst, geldt dit ook voor de belastingverplichting.*
Nog meer vragen?
Als uw nieuwsgierigheid is gewekt en u meer wilt weten, staan we klaar om al uw vragen te beantwoorden. Neem bijvoorbeeld een keer deel aan onze vrijblijvende webinar, daar kunt u al uw vragen aan ons stellen!
*Volgens het Nederlandse recht